Thursday, November 18, 2010

زبان، ژانر و کاور

در زمینه‌ی پژوهش‌های زبانی و تفاوت‌های تأثیرگذاری زبان‌های مختلف کاملن گنگم، نه هنوز تونستم مطالعه درست-درمانی داشته باشم و نه واقعن الآن زمانش موجوده، به هر حال به عنوان یک شنونده‌ی نسبتن کهنه‌کار هم که شده جزئیاتی وجود داره که می‌تونم تشخیص بدم. به طور مثال در مورد نسخه‌های مختلف از یک آهنگ واحد که در زبان‌های مختلف ضبط شده‌اند – به شرطی که تفاوت‌های فاحش موسیقیایی وجود نداشته باشد – همیشه این نکته‌ خودنمایی می‌کند که زبانی از زبانی دیگر نه تنها اثری متفاوت دارد بلکه فضاسازی مجزایی نیز ایجاد می‌کند. این تفاوت، با توجه به عنصر فضا ساز، باعث می‌شه که زبان‌های مشخصی برای ژانرهای مشخصی قالب محصوب شوند. باور عمومی از فرهنگ‌های مختلف هم عمومن به این تفاوت‌ها دامن میزند، به عنوان مثال با "رمانتیک" حصاب کردن زبانی مانند فرانسه عملن ما این زبان رو به خاطر عامل فرهنگی از سبک‌های جدیدتر مثل راک و حتی نسخه‌های ملودیک‌تر متال کنار می‌گذاریم – حال آنکه در عمل هم تلاش‌های این زبان برای چنین ‌سبک‌هایی چیز گوش‌نوازی از کار در نمی‌آید – ولی در عوض راهش را برای ژانر‌های "رمانتیک"تری مثل پاپ و یا شانتو(ز) –اگر اشتباه نکم– باز می‌کند. در نظر من تا این جای قضیه باید خیلی مشخص و واضح باشه، ولی اونجایی که قضیه دچار پیچ میشه اینجاست که در کیس اون ترک های همسان، حتی با وجود نوستالژی برای یکی از ورژن‌ها باز هم قسمت‌هایی در آهنگ وجود دارند که در نسخه نامأنوس اثر بیش‌تری دارند.

برای این مورد من دو نمونه‌ی آماده دارم، اول دو نسخه‌ی انگلیسی و فرانسوی ترک "Bang Bang" است که به ترتیب اجرای نانسی سیناترا و دالیدا هست و دوم نسخه‌های ایتالیایی و فرانسوی ِ "A cas a d’Irene" است. در مورد اول نوستالژی اجرای سیناترا و بی‌دقتی موسیقیایی نسخه فرانسوی حس‌آمیزی با نسخه فرانسوی را به شدت سخت و سلیقه‌ای می‌کند. لازم به ذکر است که نسخه فرانسوی حتی اگر بخواهیم منصف هم باشیم باز هم بسیار خنده دار است بیش‌تر بخاطر تبدیل بی‌تناسب وزن نسخه شناخته شده به چیزی شبیه شش و هشت ویولن ایرانی. در مورد نسخه دوم به نظرم بررسی لذت بخش‌تر است. در این مورد نسخه‌ی اصلی نسخه‌ی ایتالیایی است که در مقایسه، در قوت صدای خواننده و در شناخت موسیقی وی کم‌ می‌آورد. علاوه بر این پیروزی‌های غیر زبانی، تأکید خواننده‌ی فرانسوی زبان بر "ر" ها و تکیه‌های متفاوتی که وی بر کلمات می‌گذارد با وجود ثابت بودن آهنگ، قطعه را تأثیر گذارتر می‌کند.

Bang Bang: Nancy Sinatra – Dalida
A cas a d’Irene: Nico Fidenco – Sasha Distel

Wednesday, November 10, 2010

Note #6: Transmutation

دانلد داک هر وقت از حموم میاد بیرون یه حوله‌ای رو بسته دور کمرش اینو در نظر بگیر با این که این یارو کلن به صورت عادی فقط یه پیرهن تنشه! حالا حوله که میفته، یارو سرخ میشه یک‌ساعت می‌دو ِ که یه وقت چیزی دیده نشه.
این یعنی استحاله‌ی موقعیت به اقتضای تناسبات محلی.